Asgari Ücret 1300 Tl O la la cak mı ?

Hükümet 2016 yılı için asgari ücretin net olarak 1300 tl olacağına dair söz verdi. Hükümet söz verdiği ve bu sözü yerine getirmek zorunda olduğu için asgari ücret 1300 Tl olacaktır. Bu saatten sonra geri sözlerinden geri dönme gibi bir konu söz konusu değildir.

Asgari ücretin mevcut hükümet zamanındaki gelişimi aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Tabloya göre 2002 yılındaki asgari ücret ve minimum memur maaşı karşılaştırıldığında % 80 lik bir fark olduğu görülmektedir. 2015 senesinde bu fark % 130 lara çıkmıştır. Bunun özeti şudur, hükümet asgari ücret zamlarını bu zamana kadar doğru şekilde yapmamıştır. Veya minimum memur maaşlarını düzensiz bir şekilde arttırmıştır.

Sonuç olarak 13 senelik bir dilimde ortada bir yalnışlık mevcuttur. Asgari ücretin şu anda olması gereken tutarı 1300 lira olmalıyken 2016 senesi seçim  vaadi olarak hükümet politikasına alınmıştır.

Peki şimdiye kadar neden yapılmadı ?

Bunun bence ekonomik olarak bir çok nedeni var, bilinçli ve planlı bir yol olduğunu düşünmekteyim. Eğer ki devlet asgari ücreti olması gereken yere çekseydi, şimdiye kadar özel sektördeki bir çok firma zor durumda kalacaktı.

Özel sektörde özellikle küçük ve orta ölçekli firmalarla diyaloğu olmayan, işin içinde olmayan insanlar özel sektör firmalarının deli gibi para kazandıklarını düşünmektedirler. Bu tamamen yanlış bir düşüncedir, günümüz şartlarında orta ölçekli firmalar zar zor ayakta durabilmektedir.

Tabi ki bununda bir çok nedeni mevcut, iç içe geçmiş rus oyuncakları gibi neyin içini açarsanız başka bir neden elde edersiniz. Özel firmalar neden zor durumda ?

Kısaca; gelişen dünya pazarı (özellikle çin firmaları), Devlet yükü, Prosedürler, yeni yasal düzenlemeler, AB uyum yasaları, pazar yetersizliği, büyük firmalar  gibi bir çok neden özel sektör firmalarını özellikle son 10 senede çok zorlamıştır.

Yani yukarıda bilmeyenler tarafından söylenen özel sektörün deli gibi para kazandığı yönündeki söylemler doğru değildir. Devlet özel sektöre farklı şekillerde bir çok yük getirdi, özellikle AB uyum yasaları ve mevcut düzenlemeler devlet yükünü oldukça arttırdı. Diğer taraftan bankacılık sektöründeki düzenlemeler, işlerini kredilerle, çeklerle döndüren firmaları zorda bıraktı. Bu süreçte bir çok firma iflasa gitmek zorunda kaldı.

Devlet bu durumun farkında olduğundan asgari ücret zamlarını mümkün olduğunca düşük tutmuştur. Zaten işverenlere bu kadar yüklenmişken devletin cebine girmeyecek ek işveren maliyetleri devletin işine gelmedi. Eğer yapılsaydı ekonomik istikrar kısa zamanda bozulabilirdi.

13 senelik dönemde devlet özellikle emlak sektöründen çok aşırı kazançlar elde etmiş ve sürdürülemeyen bir gelişime odak tutmuştur.

Peki 1300 TL asgari ücret için hükümet neler yapacak. Direk ben bunu yaptım özel sektör vermek zorunda diyemeyecektir. Bunun yerine özel sektörün yüklerini hafifletecek düzenlemeler muhakkak yapılacaktır. bu düzenlemeler uzun vadede faydalı mı olacak, olmayacak mı bunun planlarını da devletin yapması gerekir.

Devlet ek olarak asgari ücret artışından gelen %30 luk bir ek kazanç elde edecek, bu yüzde 30 luk kazancı işverenden istemez ise kısmen en doğru karar bu olacaktır. Tabi devlet %30 luk bir kazançtan vazgeçebilir mi bilemiyorum. Sonuçta devletin esas para kaynağı Özel Sektördür, özel sektörün iflas etmesi demek uzun vadede bütün türkiye’nin iflas etmesidir. Neden bu böyledir  ? Türkiye’de yenilenebilir ekonomiyi oluşturanlar özel sektör firmalarıdır. Geri kalanlar (devlet işletmeleri, kamu çalışanları vs.. ) yenilenebilir bir ekonomi oluşturmazlar. Döngünün motoru kısaca üretim faaliyetleridir. Geri kalanlar koltuk direksiyon, farlar, bagaj vs.. Motor olmadan o döngü işlemez.

Bu konu bütün Türkiye’yi ilgilendiren önemli bir konudur, kısanın kısası sadece buı kadar kısa anlatılabilirdi.

Oğuzhan